zondag 23 februari 2014

Tirade tegen empathie en deskundigen

Ik heb net een educatieve DVD gekeken met oefeningen om ouders en docenten te helpen zich in te leven in kinderen met prikkelverwerkingsstoornissen.

En nu erger ik me.

Een paar voorbeelden van oefeningen op de DVD:

- loop op je tenen met je ogen dicht om een vestibulaire stoornis * na te bootsen
- zoek iets in je handtas met je ogen dicht om een tactiele stoornis * na te bootsen
- doe opdrukoefeningen met behulp van een stoel om een proprioceptieve stoornis * na te bootsen
- doe toneelstukjes om ..... ik weet al niet eens meer waar deze voor was, behalve dan misschien dat een van de deelnemers een briljante observatie kon delen: "Ik weet dat het zó moeilijk is voor kinderen met autisme om gezichtsuitdrukkingen te lezen."

O, de empathie! Ik voel me nu al beter!

Ik had misschien de slecht ontworpen oefeningen door de vingers kunnen zien en blij kunnen zijn met de tips die ik eruit haalde over het omgaan met prikkelverwerkingsstoornissen, maar twee dingen stonden dat in de weg. De studenten bezigheidstherapie die de oefeningen voordeden giechelden de hele tijd alsof het een spelletje was, en aan het eind zei de instructeur samenvattend: "Nu jullie hebben gevoeld hoe het is om een prikkelverwerkingsstoornis te hebben..."

Ik schreeuwde terug: "Mens, je hebt geen idee waar je het over hebt!"

De oefeningen op de DVD waren zoiets als: je ogen dertig seconden dicht doen en dan denken dat je weet hoe het is om blind te zijn.

Waarschuwing: Stunts door een AspergerDeskundige op een gesloten circuit

Hoe zouden de oefeningen eruit zien als ze waren ontworpen door iemand die echt weet hoe een prikkelverwerkingsstoornis voelt? Als die iemand toevallig een boze autistische vrouw was die te veel koffie had gedronken, zouden ze er zo uit zien:

Oefening voor proprioceptieve stoornis #1: Welkom in de klas! Laten we beginnen met de oefeningen. Terwijl je naar je stoel in de klas loopt, bereken je de afstand tot de eerste tafel in je rij verkeerd, doe je je been zeer aan de hoek van de tafel en gooi je de pen en het water van je klasgenoot op de grond. Als je je bukt om ze te helpen oprapen, stoten jullie je hoofd tegen elkaar. Negeer zijn geïrriteerde zucht en doe alsof niet iedereen in de klas naar je staart of zorgvuldig niet naar je staart. 

Oefening voor proprioceptieve stoornis #2 (bonus oefening voor thuis): Kies een ochtend dat je te laat bent voor je werk. Terwijl je je klaarmaakt om weg te gaan, pak je je koffiemok op met genoeg kracht om hem van het aanrecht op te tillen, maar niet genoeg om hem vast te houden. Vloek luid als de mok op de grond uiteenspat in een smerig mengsel van scherven aardewerk en hete vloeistof. Vervloek je fijne motoriek als je jezelf snijdt bij het opvegen van de scherven.
Herhaal dagelijks. Neem contact op als je er klaar voor bent om verder te gaan met de andere zes gebieden van de prikkelverwerkingsstoornis.

Nu mijn boosheid is gezakt... probeer ik wat opbouwende kritiek te geven. Deze dvd voelde als een mislukte poging om de prikkelverwerkingsstoornis om te zetten in een "ervaring" om de bezigheidstherapeuten-in-opleiding empathie te leren. Hoewel de sensitiviteit bewonderenswaardig is, denk ik dat het grote gevaar is dat iemand stopt met luisteren zodra hij denkt te weten wat iemand anders voelt.

Misschien is dat de reden dat de maker van deze DVD zo jammerlijk faalde bij het oefeningengedeelte van het programma. Als ze het had uitgeprobeerd met een paar volwassenen met een prikkelverwerkingsstoornis, zouden de oefeningen er beslist anders uit hebben gezien. Beter nog: ze zou de oefeningen helemaal geschrapt hebben, en in plaats daarvan dat deel gewijd hebben aan het luisteren naar volwassenen en kinderen met een prikkelverwerkingsstoornis, die vertellen hoe het is om tactiele overgevoeligheid te hebben, of ondergevoeligheid voor pijn.
Ja, de instructeur op de DVD was gediplomeerd en geregistreerd bezigheidstherapeut. Daardoor is ze deskundige op het gebied van bezigheidstherapie, niet op het gebied van het ervaren van een prikkelverwerkingsstoornis. Een vijfjarig kind met een prikkelverwerkingsstoornis is daarin meer deskundig dan een volwassene met tien titels. 

Ik heb een klein tot matig probleem met sensomotorische integratie, en ik denk niet dat het mogelijk is om oefeningen te bedenken die deze ervaring voor niet-autistische mensen voelbaar maken. En als je begrip wilt kweken voor mensen met een prikkelverwerkingsstoornis, zijn er naar mijn mening betere manieren dan je een paar minuten bezighouden met halfbakken oefeningen in hoe het zou zijn om met een prikkelverwerkingsstoornis te leven. 

Empathie is "het vermogen om te begrjipen wat iemand anders voelt". Er staat nergens in deze definitie dat je eerst zelf door oefeningen moet ervaren wat de andere persoon voelt. Om te begrijpen wat iemand voelt, kun je in mijn ervaring beter vragen stellen en goed luisteren naar de antwoorden. 

Heel simpel, zoals dat gaat met oefeningen. 

En ja, dit advies over empathie komt van iemand met Asperger. Moet je nagaan.  

* Klik hier voor Nederlandstalige achtergrondinformatie bij sensomotorische integratie.


Dit artikel is een vertaling van "The one where the aspie rants about empathy and the experts", in oktober 2012 verschenen op het weblog "Musings of an Aspie".


Geen opmerkingen:

Een reactie posten